Een oude, antieke barometer is een leuk hebbedingetje dat niet kan ontbreken in de wetenschapsklas. Ook hobbyisten zullen er veel plezier aan beleven. Een oude barometer repareren, is over het algemeen heel moeilijk.
Of toch als je het veilig wil doen, want kwik is de grote spelbreker. Als de barometer niet langer de juiste waarde aangeeft, kan je wel zelf een barometer repareren. In de praktijk ben je dan aangewezen op producten die enkel bij speciaalzaken te verkrijgen zijn.
In dit artikel:
Benodigde gereedschappen
Een barometer herstellen, verloopt in principe gereedschapsloos. Of toch als het gaat over de zaken die je zelf kan herstellen. Eventueel kan je een tweede barometer gebruiken om de barometer te ijken, maar ook bijvoorbeeld de gegevens van het KMI zijn hiervoor geschikt.
Benodigde materialen
Wil je zelf een barometer repareren, dan zal je aan de indicatievloeistof moeten sleutelen. Vloeistof verwijderen kan je met behulp van een pipetje doen. Pipetjes koop je onder andere bij bol.com en bij scalaXL.nl. Ook bij online drogisterijen als Drogist.nl en Koopjedrogisterij.nl kan je het vinden.
Voor het toevoegen van indicatievloeistof heb je dan weer een kalibratiesetje nodig. Dat is enkel bij speciaalzaken te verkrijgen.
Stappenplan om zelf een barometer te repareren
Hoe een barometer herstellen verloopt, is uiteraard afhankelijk van de vraag om welk type barometer het gaat. We focussen hieronder op een contra-barometer repareren.
Het stappenplan om deze barometer met kwik te repareren kan met andere woorden niet worden toegepast om bijvoorbeeld een barograaf te herstellen of om de Eco-celli van Dingens Barometers te herstellen.
Stap 1: het probleem in kaart brengen
In de eerste plaats dien je na te gaan wat er met de barometer scheelt. Enkel als je dat weet, kan je de barometer herstellen. Als er een probleem is met een contrabarometer, heeft dat vrijwel altijd iets te maken met de vloeistof.
Er moet olie worden toegevoegd of weggehaald, tot de barometer de actuele waarde aangeeft. Op deze manier een barometer herstellen, kan je in principe zelf doen. De barometer repareren kan ook nodig zijn omdat er vuil in de buis zit, omdat er een breuk in de buis is opgetreden of omdat de olie stroperig is geworden.
Afhankelijk van de diagnose zal het proces om de barometer te repareren natuurlijk anders verlopen. Sommige herstellingen zijn moeilijk om zelf uit te voeren en het kan zelfs gevaarlijk zijn. Dan kan je de herstelling beter overlaten aan een expert of gewoon een nieuwe barometer kopen, dat is nog steeds veiliger.
Stap 2: de barometer aanvullen of ledigen
Als de contrabarometer niet de juiste waarde aangeeft, dien je aan de vloeistof te sleutelen. Dat doe je door de hoeveelheid indicatievloeistof aan te passen. Dat gaat gemakkelijker en is minder gevaarlijk dan de kwikhoeveelheid aan te passen.
Je past de hoeveelheid indicatievloeistof aan tot de barometer opnieuw de juiste waarde aangeeft. Verder lees je hoe op deze manier de barometer repareren in de praktijk verloopt.
Eerst en vooral dien je uiteraard de actuele barometerstand te weten. Dat bepaal je met behulp van een barometer die wel nog functioneert of op basis van de gegevens van een lokaal weerstation. Via de website van het KMI kan je eenvoudig de gegevens van de lokale weerstations raadplegen.
Stap 3: de barometer opnieuw kalibreren
Het verwijderen van de indicatievloeistof kan je gemakkelijk zelf doen met behulp van een pipet. Zorg er uiteraard voor dat je enkel de indicatievloeistof verwijdert en niet aan de kwik komt. Pipetjes kan je gewoon kopen bij populaire webshops als bol.com.
De indicatievloeistof aanvullen, is in principe ook niet moeilijk. De makkelijkste manier om de barometer opnieuw te kalibreren, is door een kalibratiesetje te gebruiken. Het grote probleem is dat deze setjes voor consumenten niet zo eenvoudig te vinden zijn.
Dat heeft er natuurlijk mee te maken dat men liever niet heeft dat je zelf aan kwikinstrumenten sleutelt. Enkel via gespecialiseerde leveranciers zijn deze setjes nog te vinden. De benodigde olie zelf maken, lukt niet. De samenstelling van de gebruikte olie, een olie die niet verdampt, die niet verkleurt en die niet giftig is, is namelijk een groot geheim.
Wij kochten het ooit bij Rose Barometers, een Nederlandse barometerspecialist uit Schiedam. Het is een echte autoriteit op het gebied van barometers. Zelfs musea doen een beroep op deze expert voor het restaureren van hun barometers. Met behulp van zo’n setje, dat bestaat uit de juiste olie, een spuit en een buisje, kan je eenvoudig olie aan de barometer toevoegen.
De barometer repareren is niet mogelijk: misschien een nieuwe kopen?
Als je barometer stuk is en niet meer te redden valt, moet je het naar het klein gevaarlijk afval verwijzen. Je kan ook een nieuwe barometer kopen. De moderne weerstations met een barometerfunctie kan je onder meer verkrijgen bij bol.com.
Ook stormglazen zijn er te verkrijgen. Bij Conrad vind je zowel analoge als digitale barometers. De klassieke Huygens-barometer is een stuk moeilijker te vinden. Daarvoor kan je terecht bij speciaalzaken voor klokken en barometers of bij antiquairs.
Nog meer handige stappenplannen
Er kan uiteraard altijd nog wat anders aan de barometer schelen. Zo kan er een barstje in het glas zitten.
Dan raden we aan om ons stappenplan voor het repareren van glas te raadplegen. Gaat het om een digitale barometer? Check dan zeker ook ons stappenplan om een printplaat te repareren.
Heb jij nog handige tips met betrekking tot een barometer herstellen of heb jij een website gevonden waar je de kalibratiesetjes nog eenvoudig kan verkrijgen? Laat het ons dan zeker weten en laat een reactie achter. Zo kunnen wij deze pagina aanvullen en andere doe-het-zelvers op de goede weg helpen.
Veelgestelde vragen over barometers en een barometer repareren
Heb je na het doornemen van het bovenstaande stappenplan nog praktische vragen over een barometer of over een barometer herstellen?
Of wil je gewoon meer weten over de werking van een barometer? Lees dan zeker verder. Op basis van de vragen die wij regelmatig krijgen, hebben wij namelijk een FAQ over barometers samengesteld. We vullen dit lijstje regelmatig aan, zodat je meteen alle informatie op een centrale plek hebt.
- Hoe werkt een kwikbarometer?
Enige kennis over de barometer is noodzakelijk als je wilt overgaan tot de barometer repareren. De klassieke barometer, een instrument om de luchtdruk te meten, is meestal een kwikbarometer. De meeste mensen zullen dan ook overgaan tot een kwikbarometer-reparatie.
De originele kwikbarometer, ook wel de buis van Torricelli genoemd, is een rechte buis met een kwikvulling. Op basis van hoe kwik in de buis blijft staan, is het mogelijk om de luchtdruk te bepalen.
Deze barometer is door Huygens verbeterd. Als het gaat over een kwikbarometer herstellen, heeft men het vrijwel altijd over zo’n Huygens-barometer repareren. Huygens maakte een U-vormige buis met op het kwik een indicatievloeistof, een vloeistof die een lagere dichtheid heeft dan kwik.
Beide vloeistoffen mengen niet. De indicatievloeistof zit in een kolom met een kleinere diameter. Hierdoor zal een kleine verandering in het kwikniveau een grotere verandering in de buis met de indicatievloeistof veroorzaken, waardoor de luchtdrukaflezing tot tien keer nauwkeuriger is.
Bijzonder is dat de vloeistofspiegel daalt als de luchtdruk stijgt, waardoor dit ook wel eens een contrabarometer wordt genoemd. Hoe een contra-barometer repareren verloopt, ontdekte je eerder al op deze pagina.
- Hoe kan ik zelf een barometer maken?
Zelf een barometer maken, is niet moeilijk. In slechts enkele stappen kan je zelf een barometer maken en mooi het principe van de luchtdruk aantonen. Zelf een barometer maken, is vooral leuk om met je kinderen te doen of als proefje in de klas.
Om zelf een barometer te maken, heb je een ballon, een glazen pot, een postbode-elastiek, een vel karton, viltstiften, een rietje, alleslijm, plakband en een schaar nodig.
In de eerste plaats blaas je de ballon op en laat je de ballon vervolgens leeglopen, zodat het goed is uitgezet. Het tuutje van de ballon knip je met de schaar af. Vervolgens span je het stuk van de ballon over de opening van de glazen pot en maak je het met een postbode-elastiek vast.
Het is de bedoeling dat de ballon echt heel strak over de opening van de glazen pot zit gespannen, zonder bobbels.
Knip daarna een kant van het rietje schuin af, zodat je een wijzer bekomt. Het andere uiteinde van het rietje lijm je met de alleslijm aan het ballonvelletje vast. Het rietje ligt daarbij plat op het ballonvelletje en begint precies in het midden van dit velletje.
Teken vervolgens bovenaan op een vel karton een zonnetje en onderaan een regenwolk en zet dit stuk karton achter de barometer, tegen de muur aan. De barometer zelf maken, is nu achter de rug.
Uiteraard zal je hiermee niet werkelijk de luchtdruk kunnen aflezen, maar het experimentje staat kinderen wel toe om conclusies over het weer te trekken. Als het rietje naar de zon wijst, is er wellicht goed weer op komst.
Als het rietje naar beneden wijst, is er wellicht een regenbui op komst. Daarnaast kan je hiermee het concept van een barometer uitleggen. De luchtdruk in de pot is namelijk even hoog als daarbuiten, of toch wanneer je het velletje over de pot trekt.
Maar later zal de luchtdruk buiten wijzigen, terwijl de luchtdruk in de pot hetzelfde blijft. Als de luchtdruk buiten hoger wordt, zal het ballonvelletje hol worden getrokken en gaat het rietje wat naar omhoog bewegen.
Als de luchtdruk buiten lager wordt, zal het ballonvelletje hoger komen te staan, waardoor het rietje naar beneden zal zakken.
Wil je meer reparatietips? Lees dan de onderstaande artikelen
